مراسم ورف چال یا برف چال که نمادهای یک سنت حسنه و کم نظیر سنتی و ملی با بیش از پانصد سال قدمت در کشور است همه ساله در نیمه دوم اردیبهشت ماه در روستای زیبای اسک بخش لاریجان در فاصله 85 کیلومتری شهرستان آمل در مسیر جاده هراز واقع شده است.
در دوران قدیم به منظور تامین آب دام ها و حتی انسان به درایت عالم بزرگوار سید حسن ولی چاله ای عمیق در دامنه کوه دماوند حفرشد تا با پرشدن برفهای دامنه های قله، مشکل کم آبی تابستان که گریبانگیر مردم منطقه می شد را برطرف کند.
در مراسم ورف چال علاوه برمردم روستاهای لاریجان، هموطنان زیادی از سراسرکشور برای تماشای آیین سنتی ورف چال به این منطقه سفر کردند.
براساس رسم در برگزاری مراسم ورف چال، مردها اجازه دخالت دارند و خانم ها در روستای اسک لاریجان اجازه حضور هیچ مردی را در این روز نمی دهند.
مراسم آیینی سنتی ورفِ چال که حدود 600 سال قدمت دارد، در یکی از جمعه های نیمه دوم اردیبهشت ماه برگزار می شود، که به علت پیشنهاد اهالی روستای اسک و حفظ این آیین سنتی و به دور از ورود برخی افراد غیر مسئول، مراسم به جای روز جمعه در روزهای وسط هفته برگزار می شود.
ورف چال ریشه تاریخی و مذهبی دارد و پیشینه این مراسم به دوره آل بویه تبرستان باز می گردد. مراسم ورف چال هرسال اردیبهشت ماه برگزار شده و با نظمی خاص با حفظ آداب ملی و مذهبی جهت ادای دین و برآوردن حاجات شرعی، با تمسک به ادعیه ائمه اطهار (ع )، به حمل برف با نشانه تقدس و سفید بختی با دست به دست کردن برف از دامنه های ورفِ چالِ اَسکِ وَش اقدام می شود.
اهالی روستای اسک براساس رسم و سنت قدیمی در منطقه اسک وش با جدا کردن تکه های برف و حمل آن حدود یک کیلومتر به سمت گودالی که حدود 10متر ارتفاع و یک متر عمق دارد، گودال را پر از برف می کنند و معتقدند برای ذخیره و تأمین آب در فصل گرم سال برای رهگذران و حیوانات منطقه قابل استفاده است.
حضور افراد با گروه های سنتی متفاوت در این مراسم درنوع خود و حجم برفی که بر دوش می گیرند جالب توجه است. پس از پر شدن برف در گودال، افراد در یک سفره بزرگ که حاشیه گودال پهن می شود با غذاهایی که عمدتا سنتی است، جشن می گیرند.
در روز مراسم ورف چال مردان اسک صبح زود با در دست داشتن ناهار، میوه و چای از روستا بیرون می آیند و امور و زمام روستا را موقتاً به زن های روستا میدهند تا مراسم زن سالاری را با برنامه هایی همچون عروس و داماد و شاه و وزیر است را برگزار کنند.
زنان روستا برای تحقق بخشیدن به هدف خویش از میان خود زنی (حاآمی) را بر می گزینند تا وی به نظام حکومتی که به طور موقت در روستا ایجاد شده سروسامان بدهد، حکومت زنان را در قدیم مادر شاهی هم می گفتند.
در این روز ورود هر مردی به داخل روستا جلوگیری می شود در صورتی که مردی به تذکرات و اخطارهای زنان توجهی نکند و داخل روستا شود به شدت با چوب دستی زنان روستا تنبیه می شود.
مردان روستا پس از رسیدن به محل ورف چال با رفتن به سمت مناطق پوشیده از برف و آوردن قطعه های بزرگی از برف و ریختن در چاهی مورد نظر که عمق و ارتفاعی زیاد هم دارد بخشی از مراسم خود را برگزار کرده باشند.
پس از پرشدن چاه از برف و پوشاندن در چاه، در پذیرایی گروهی در اطراف چاه با غذایی با خود آورده بودند، شرکت می کنند، نماز جماعت می خوانند و پس از یک روز شاد و خاطره انگیز به روستا برمی گردند.
در این روز زنان اسکی در روستا می مانند و مردان در پی برگزاری مراسم ورف چال از روستا خارج می شوند و به این گونه است که زنان روستا به صورت موقت زمام امور روستا وبه اصطلاح حکومت را در دست می گیرند.
زنان روستای اسک برای تحقق هدفشان از میان خود حاکمی بر می گزینند تا به نظام حکومتی که به طور موقت در روستا ایجاد شده سر و سامان دهند و این مراسم تا نزدیک ظهر ادامه دارد و با پذیرایی میهمانان با غذاهای متنوع سنتی که بر مبنای ادای نذورات جمع آوری می شود ، پایان می یابد.
