روستای سرآقا سید از روستاهای دهستان موگویی بخش شوراب شهرستان کوهرنگ میباشد. این روستا با معماری زیبا و سنتی پلکانی یکی از روستاهای شگفت کشور است. خانه های این روستا از خشت و گل ساخته شده و فضایی ساده و صمیمی را بوجود آورده است. معماری این روستا به گونهای است که حیاط هر خانه پشت بام خانه زیرین می باشد. منازل به صورت زنجیر به هم متصلند و پیوستگی خاصی بر آنها حاکم است.
روستای سرآقا سید در ارتفاع ۲۵۰۰ متر از سطح دریا و در یکی از دامنههای قله «هفت تنان» در بخش مرکزی شهرستان کوهرنگ و در فاصله حدود ۱۳۰ کیلومتری شهرکرد در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده، خانههایش همه خشتی است و پنجرهها و درهای تمام خانهها رو به طبعیت سبز و البته امامزاده «آقا سید» باز میشود. البته بیشتر خانههای سر آقا سید بدون پنجره هستند و درها تنها منفذ خانهها به شمار میآید.
روستا در گذشته یکی از اتراقگاههای ییلاقی عشایر بختیاری بود. مردم روستای سر آقا سید، با گویش بختیاری سخن میگویند. اگر در اردیبهشت و خرداد از روستا گذر کنید هنوز هم میتوان کوچ عشایری که از مناطق گرمسیر خوزستان به چهارمحال و بختیاری میروند را شاهد باشید.
قدمت روستای سرآقا سید را چند صد سال تخمین زدهاند، اما سند موثقی برای این ادعا وجود ندارد.
روستا با وجود حدود ۳۰۰۰ نفر جمعیت از بین همه امکانات رفاهی فقط برق دارد، نه از مدرسه، نه از درمانگاه مجهز و نه حتا جاده خبری است. سر آقا سید مکانی برای یک زندگی مدرن نیست. برف که میآید، راه روستا با همه دنیا قطع میشود، برای همین با وجود زیبایی و طبیعت بکری که سر آقا سید دارد، کمتر گردشگری پایش به آنجا باز شده است.
برای رفتن به این روستا که با درختان گردو، باغهای میوه و چشمهسارها پوشیده شده باید جادهای خاکی و پر پیچ و خم را به طول ۴۰ تا ۵۰ کیلومتر طی کرد. همان جادهای که در فصل سرما و همزمان با بارش برف مسدود میشود. در میانه راه نیز هیچ امداد خودرویی وجود ندارد.
بهترین زمان برای دیدن این روستای خشتی و پلکانی از فروردین تا مهرماه است که برای دست یافتن به آن میتوان هم از وسلیه نقلیه شخصی و اتوبوس و از مسیر شهرکرد، کوهرنگ و شیخ علی خان روستای سر آقا سید استفاده کرد.
معمولا به گردشگرانی که تمایل دارند به چنین مناطق کوهستانی که دسترسی به تلفن همراه نیز در آن محدود است سفر کنند، توصیه میشود مواد غذایی و تجهیزات لازم برای سفر به همراه داشته باشند، اما داخل روستا مغازهایی است که میتوان برخی از ضروریات را از آنجا تامین کرد.
روستای سرآقا سید امکانات رفاهی و اقامتی ندارد، اما میتوان از خانههای روستایی برای اقامت استفاده کرد تا جامعه محلی هم از حضور گردشگران منتفع شوند.
روستا، زمستان سه سال پیش دچار آتشسوزی شد که در آن حادثه ۲۵ خانه آسیب دید.
شغل بیشتر مردم روستای سرآقا سید علاوهبر کشاورزی و دامداری، استحصال نمک از چشمههای نزدیک روستا است. حوضچههای نمک مکان کسب و کار اهالی روستایی است که جوانیشان را با نمک پیر کردهاند. مصرف نمک برای خوارک، دام و فروش است. نمکها میتواند سوغاتی سفر به سر آقا سید باشد.
زنان روستا علاوهبر کار در خانه و حوضچههای نمک، صنایع دستی چون قالی، جاجیم، سیاه چادر و گلیم تولید میکند. قالیها طرح طبیعی و لچک ترنج دارند که از پشمهایی با رنگ طبیعی بافته شدهاند؛ اما مهمترین سوغات این روستا محصولات لبنی مانند شیر، دوغ، کشک، ماست و کره است.
زنان و مردان این روستا سخت کار میکنند، برای همین اگر روستای سرآقا سید مقصد بعدی برای سفر شد بهتر است به این همه تلاش و اعتقادات و باورهای مردم روستا احترام گذاشته شود تا آنها حضور گردشگران را سبب زحمت و ناراحتی ندانند. بهتر است وقت برگشت زبالههایی خود را برای اهالی روستا به یادگار نگذارید، چون هیچ ماشین حمل زبالهایی زحمت رفتن تا آن روستا را به خود نمیدهد.
در اطراف سر آقا سید میتوان تعداد جاذبهی دیگری را پیدا کرد، مثل آبشار شیخ علی خان که در ۴۰ کیلومتری روستا قرار دارد و یا غار یخی «چما». قله زردکوه که با ارتفاع ۴۲۰۰ متر در ۳۰ کیلومتری روستا واقع شده و یا پیست اسکی چلگرد در ۵۰ کیلومتری روستا و همچنین پیست اسکی تابستانی «چال میشان» در ۲۵ کیلومتری سر آقا سید.
در تابستان جمعیت روستا به حداکثر خود یعنی حدود ۳هزار نفر و در زمستان حداکثر به ۵۰۰ نفر می رسد. وجه تسمیه این روستا نیز به خاطر امامزاده ای است که مقبره آن در پایین روستای سرآقا سید قرار دارد و چون روستا به صورت مجتمع پلکانی در بالای این امامزاده به وجود آمده است به این روستا سرآقا سید می گویند.
مردم این روستا همگی شیعه دوازده امامی ونکته جالب در مورد مردم سرآقاسید این است که همگی آنها دارای فامیل دادور و سید می باشند. چون خود را منتسب به سیدآقا عیسی می دانند. مردم اعتقاد عجیب و فراوانی به این امامزاده دارند و نمونه های شگفت انگیزی از معجزات ایشان را نقل می کنند.