مجموعه باغ موزه هرندی کرمان واقع در ابتدای خیابان فردوسی یکی از ساختمان‌های عهد قاجار این شهر است که وجود دو موزه باستان‌شناسی و سازهای سنتی در آن باعث شده تا این بنا اعتباری بیش از گذشته برای کرمانی‌ها و علاقه‌مندان به سازهای سنتی و آثار باستانی داشته باشد. این باغ در دوره‌ی قاجار توسط عدل‌السلطنه یکی از صاحب منصبان نظامی آن دوره بنا نهاده شد و در سال ۱۳۱۳ شمسی به مبلغ ۴۰ هزار تومان به مرحوم ابوالقاسم هرندی که یکی از تجار مطرح کرمان بود فروخته شد. این مجموعه به دلیل توقف چند روزه‌ی رضاخان در مسیر سفر تبعیدش مورد توجه قرار گرفت و در سال ۱۳۵۴ توسط مالک باغ به وزارت فرهنگ و هنر اهدا شد.
باغ موزه هرندی مدتی نیز به عنوان ساختمان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کرمان مورد استفاده قرار گرفت و در حال حاضر طبقه‌ی همکف ساختمان موجود در آن به‌عنوان موزه‌ی سازهای سنتی و طبقه‌ی اول آن به‌عنوان موزه‌ی باستان‌شناسی مورد بازدید علاقه‌مندان قرار می‌گیرد. هدف از ایجاد موزه باستان‌شناسی معرفی تمدن‌های کهن و باستانی استان کرمان و ارتباط تاریخی آن‌ها با محوطه‌های تاریخی همجوار می‌باشد. در این موزه آثار تاریخی از تمدن‌های شهداد، حوزه‌ی فرهنگی هلیل‌رود، دوره‌ی تاریخی استان کرمان و بخش اسلامی به نمایش درآمده است. اشیای سفالی، مهره‌های سنگی و درفش فلزی از جمله اشیایی است که در بخش تمدن شهداد این موزه به چشم می‌خورد. کاوش‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد که هزاراه‌ی سوم و چهارم قبل از میلاد مسیح در شهداد (با نام قدیمی خبیص) مردمانی صنعتگری زیسته‌اند که با وارد کردن مواد اولیه از دور دست ابزار سنگی و فلزی ساخته و به مناطقی چون ترکستان، دره سند، سواحل جنوبی خلیج‌فارس و بین‌النهرین صادر می‌کرده‌اند.
از حوزه‌ی فرهنگی هلیل رود نیز سفالینه‌های خاکستری رنگ بسیار ظریف با نقوش زیبای این حوزه به نمایش گذاشته شده است که متعلق به حداقل ۵ هزار سال پیش است. همچنین آثار به نمایش گذاشته شده از دوره‌ی تاریخی جازموریان که متعلق به دوره‌ی هخامنشیان است شامل جام‌های سفالین، بشقاب، کوزه، قمقمه و ریتون‌های منتهی به سرجانورانی چون اسب، قوچ و گاو می‌باشد. هجری در دوره‌ی صفاریان، آل‌بویه و نیز دوره‌ی سلجوقی به نمایش درآمده است.
موزه‌ی سازهای سنتی کرمان در سال ۱۳۸۱ در باغ موزه هرندی افتتاح شده است. در این موزه سازهایی از قبیل قیچک، سنتور، قانون، رباب و عود که از جمله کارهای هنرمندانه اساتیدی چون یحیی، نریمان و سعود می‌باشد به نمایش گذاشته شده است. هدف اصلی از ایجاد این موزه آشنا نمودن بازدیدکنندگان با سازهای بومی و سنتی ایران و همسایگان کشور ایران است که موسیقی آنان با موسیقی کشور ما قرابت و نزدیکی بسیار دارد. ۲۵۰ ساز در موزه‌ی ساز نگهداری می‌شوند که بخشی از این سازها اهدایی استاد حسین مسعود بنیان‌گذار موزه ساز و بخش دیگر مجموعه شخصی آقای توحیدی است که حاصل سال‌ها تحقیق و پژوهش ایشان است و یک مجموعه نیز متعلق به کیوان پهلوان است که در سه بخش سازهای ملی، سازهای مقامی (محلی) و سازهای بین‌المللی گنجانده شده‌اند. جمیل کرمانی با اشاره به این‌که این سازها در نوع خود بی‌نظیرند و توسط بهترین استادان این رشته ساخته شده‌اند می‌گوید: در حال حاضر سعی می‌کنیم با همکاری هنرمندان صدای تک تک سازها را ضبط کنیم تا در صورت تمایل بازدیدکنندگان بتوانند صدای هر ساز را به‌طور جداگانه گوش کنند.
در این میان نورپردازی بهتر موزه‌ها نیز بایستی بیشتر مورد توجه قرار گیرد ضمن آن‌که استحکام بنای در موزه‌ها برابر حوادثی چون زلزله مساله مهمی است که در صورت بی‌توجهی به آن می‌تواند سرمایه‌ای گران‌بها از تاریخ و هنر این مرز و بوم را به نابودی بکشاند. باغ موزه هرندی کرمان مجموعه‌ای از اندرونی، بیرونی، بهار خواب ، حمام آشپزخانه، اتاق‌های مستخدمین، گاوگرد، حوض، آب‌نما، اصطبل و درختان مختلف بوده است که به مرور زمان دستخوش تغییرات زیادی شده است. آب‌رسانی درختان این باغ از چاه و گاوگرد باغ تامین می‌شده که خوشبختانه گاوگرد و همه‌ی تجهیزات آن در گوشه‌ی ضلع‌غربی باغ موزه هرندی موجود است. همچنین اتومبیلی که عنوان می‌شود رضاخان در زمان حضورش در کرمان از آن استفاده می‌کرده است، پس از بازسازی در این باغ در معرض دید عموم قرار گرفته است.
باغ موزه هرندی
باغ موزه هرندی
درباره نویسنده
