خواجه نصیرالدین طوسی

حکیم و دانشمند میهن پرست ایرانی خواجه نصیرالدین طوسی روز شنبه یازدهـم جمادى الاول سال ۵۹۷ هـ.ق در شهر طوس خراسان چشـم به جهان گشـود. نام او محمد، کنیه اش ابو جعفر، لقبش نصیر الدیـن، محقق طوسى، استاد البشر و شهرتـش خـواجه است. خواجه نصیرالدین طوسی در زمان هلاکوخان به وزارت رسید و انتقام ایرانیان را از دستگاه خلافت و جور عباسیان گرفت و با کمک هلاکو توانست به خلافت عباسیان در بغداد و به قرنها ستم و بیداد آنها پایان بخشد. خواجه نصیر الدیـن ایام کودکى و جـوانى خود را در طوس گذراند و دروس مقدماتى از قبیل خـواندن و نوشتـن، قرائت قرآن، قـواعد زبان عربـى و فارسى، معانى و بیان و مقدارى از علـوم منقـول از قبیل حدیث و … را نزد پدر روحانى خـود محمد بـن حسـن طـوسى فرا گرفت. او رصدخانه مراغه را با بیش از ۱۲ دستگاه و ابزار نجومی جدید، با ابتکار خود ساخت که از شاهکارهای مراکز علمی جهان در قرون وسطی بود. خواجه حدود ۸۰ کتاب و رساله در ریاضیات، نجوم، فلسفه، تفسیر و مسایل اجتماعی نوشت. از کارهای معروف او در علوم، وضع مثلثات و قضایای هندسه کروی، تفهیم بی نهایت کوچک ها و تکمیل نظریه ارشمیدس است. این اندیشمند و متفکر بزرگ سرانجام در سال ۶۷۲ هجری در شهر کاظمین در گذشت. خواجه نصیرالدین طوسی با احترام خاصى به سـوى آستان مقـدس امام کاظم علیه السلام تشییع و در جـوار آن امام به خاک سپرده شد.